คำนี้ไปที่ไหน งานไหนมักจะมีคำนี้หลุดออกมา มาทำความเข้าใจกันว่ามันหมายความว่าอะไรกันนะครับ
จากหนังสือชื่อว่า Platform Revolution ที่เล่าอย่างละเอียดว่า คำว่า แพลทฟอร์มคืออะไร มีความหมายอย่างไรกับธุรกิจ และจะส่งผลกระทบอะไรกับเรา
ถ้าแปลความหมายตรงๆก็คือ
แพลทฟอร์ม คือการทำธุรกิจที่เน้น การสร้างคุณค่าจากนำเอาคนสร้าง และคนใช้มาเจอกัน คุยกัน และเกิดการทำธุรกรรมระหว่างกัน โดยแพลทฟอร์มจะถูกสร้างให้เป็นระบบเปิด ที่มีพื้นฐานเน้นการมีส่วนร่วม โดยมีการกำหนดกฏ กติกาอย่างชัดเจน เพื่อที่จะช่วยให้เกิดการแลกเปลี่ยนสินค้า และ บริการ ซึ่งท้ายที่สุดแล้ว สร้างคุณค่าเพิ่มให้กับทุกฝ่าย
(A Platform is a business based on enabling value creating interactions between external producers and consumers. The platform provides an open, participative infrastructure for these interactions and sets governance conditions for them. The platform's overarching purpose: to consummate matches among users and facilitate the exchange of goods, services, or social currency, thereby enabling value creation for all participants.)
ในสมัยก่อนที่จะเป็น แพลทฟอร์ม เราจะทำธุรกิจแบบที่เรียกว่าแบบ 1-2-3-4 หรือแบบ Pipeline คือจะเริ่มจากออกแบบ ผลิต จัดจำหน่าย ขาย และส่ง เป็นขั้นเป็นตอน แต่การปรับรูปแบบธุรกิจเป็น แพลทฟอร์มนั้น รูปแบบก็จะเปลี่ยนไป โดยจะซับซ้อนขึ้น ความสัมพันธ์ระหว่างผู้ผลิต ผู้ซื้อ ผู้ขายจะมีหลายแบบ บางคนจะเป็นทั้งผู้ซื้อ และขาย ตัวอย่างที่เห็นได้ชัดคือ Platform ของ apple ที่ชื่อ iOS หรือของ Google ที่ชื่อ Android คือมีทั้งผู้ใช้ ผู้ซื้อ และผู้ขาย หรือผู้สร้างแอพ
ทำไมต้อง แพลทฟอร์ม
คำตอบสั้นๆ ครับ มันดีกว่า ดูอย่างกรณีของ Airbnb กับ โรงแรม Airbnb ภายในไม่กี่ปี สามารถมีห้องพักให้บริการเป็นหลักล้านห้อง ในขณะที่ถ้าเป็นโรงแรมต้องใช้ไม่รู้กี่ปีที่จะสร้างห้องเพื่อให้บริการได้ขนาดนี้ และที่สำคัญคือ แพลทฟอร์มเปิดให้เกิดการรับความเห็นจากลูกค้า มาช่วยบอกว่าที่พักไหนดี ที่ไหนไม่ดี และสุดท้ายที่พักที่ไม่ดีก็จะหายไปจากแพลทฟอร์ม
จะเห็นว่าการเป็นแพลทฟอร์มของ Airbnb ทำให้เกิดกลไกที่ เปิดให้คนเข้ามามีส่วนร่วม ทั้งในส่วนของมุมมองความเห็น การเอาห้องของแต่ละคนมาร่วมเป็นส่วนหนึ่งของแพลทฟอร์ม และพร้อมแจกจ่ายผลประโยชน์ให้ ซึ่งกลไกเหล่านี้ทำให้แพลทฟอร์มที่ใช่ โตแบบไร้ขีดจำกัดเลยทีเดียวครับ
สรุป แพลทฟอร์ม สร้างสิ่งดีๆ จากการเปิดให้ทุกๆคนมีส่วนร่วม และได้ประโยชน์ โดยที่สามารถสร้างคุณค่าโดยที่ไม่ต้องเป็นเจ้าของ หรือควบคุมอะไรเลยซึ่งจะทำให้เติบโตได้เร็วมากจริงๆ
แพลทฟอร์มสามารถดึงเอาสิ่งดีๆ มาจากมวลชนที่เข้ามามีส่วนร่วม ได้อย่างไม่มีขีดจำกัด และทำให้องค์กรปรับเปลี่ยนมุมมอง ให้สามารถมองจากข้างนอก หรือลูกค้าเข้ามาได้มาก
การเติบโตอย่างรวดเร็วของ ธุรกิจแพลทฟอร์มได้เปลี่ยนโฉมการทำธุรกิจในอุตสาหกรรมหลักๆ ไปเป็นที่เรียบร้อยแล้ว
ต่อไปเดี๋ยวเรามาดูกันว่า แล้วเราต้องเตรียมตัวรับกับการมาของธุรกิจแพลทฟอร์มอย่างไรกันบ้าง